در قلب بازار پرهیاهوی تهران، جایی که صدای همهمه کاسبان و خریداران با عطر ادویه‌ها و رنگ‌های پارچه‌های سنتی درهم می‌آمیزد، یک گوشه دنج و کوچک وجود دارد که توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است.
قهوه‌خانه حاج علی درویش که به ادعای بسیاری کوچک‌ترین قهوه‌خانه دنیا است، نه تنها به دلیل اندازه کوچکش، بلکه به خاطر تاریخچه غنی، مهمان‌نوازی بی‌نظیر و فضای صمیمی‌اش شهرتی جهانی پیدا کرده است.
با قدمتی بیش از یک قرن، این مکان به یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی پایتخت تبدیل شده که هر بازدیدکننده‌ای را با یک فنجان چای خوش‌طعم و خاطره‌ای به‌یادماندنی همراه می‌کند.
در این مقاله، تریپ تودی شما را با تاریخچه، ویژگی‌ها، نحوه دسترسی و جذابیت‌های این قهوه‌خانه آشنا می‌کند تا در سفر بعدی‌تان به تهران، حتماً سری به این مکان بی‌نظیر بزنید.
تاریخچه قهوه‌خانه حاج علی درویش
قهوه‌خانه حاج علی درویش در سال 1297 توسط حاج علی مبهوتیان تأسیس شد. این قهوه‌خانه در ابتدا وسعت بیشتری داشت، اما به دلیل مشکلات مالی، بخشی از فضای آن فروخته شد و حالا تنها حدود 1.5 تا 2 متر مربع از آن باقی مانده است.
همین کوچکی، که در ابتدا چالشی برای صاحب آن بود، به عاملی برای شهرت جهانی‌اش تبدیل شد. پس از فوت حاج علی، پسرش حاج کاظم مبهوتیان اداره این قهوه‌خانه را بر عهده گرفت و با همان روحیه مهمان‌نوازی پدر، این مکان را به پاتوقی برای عاشقان فرهنگ و تاریخ تبدیل کرد.
حاج کاظم با خوش‌رویی و مهربانی از هر بازدیدکننده‌ای استقبال می‌کند و داستان‌های جذابی از تاریخچه این قهوه‌خانه و بازار تهران برایشان تعریف می‌کند.
ثبت به‌عنوان میراث ناملموس
این قهوه‌خانه به دلیل قدمت و سنت چای‌خانه‌داری که نسل به نسل منتقل شده، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. شیوه پذیرایی، استفاده از دمنوش‌های سنتی و حفظ فضای فرهنگی این مکان، آن را به یک اثر ناملموس فرهنگی تبدیل کرده است.
مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی در سال‌های گذشته اعلام کرد که این قهوه‌خانه به دلیل معیارهای میراث ناملموس، از جمله تداوم سنت خانوادگی و تأثیر آن بر فرهنگ محلی، شایسته ثبت ملی بوده است. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت فرهنگی این مکان کوچک اما تأثیرگذار است.
قهوه‌خانه حاج علی درویش کجاست؟
این قهوه‌خانه در خیابان پانزده خرداد، راسته بزازها، پس از ورودی مسجد امام، پلاک 78 واقع شده است.
ساعت کاری آن از 8 صبح تا 6 عصر است و روزهای جمعه و ایام سوگواری تعطیل است.
برای تماس یا هماهنگی، می‌توانید از شماره 02155818672 استفاده کنید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا بازدید خود را به‌خوبی برنامه‌ریزی کنید.
اگر به قهوه‌خانه حاج علی درویش سر زدید، فرصت را از دست ندهید و حتماً سری هم به بازار بزرگ تهران و کاخ گلستان بزنید.
دسترسی با مترو و پیاده‌روی
برای رسیدن به قهوه‌خانه حاج علی درویش، بهترین راه استفاده از مترو است، به‌ویژه چون این مکان در محدوده طرح ترافیک تهران قرار دارد.
کافی است با خط یک مترو به ایستگاه 15 خرداد برسید. از آنجا، با حدود 10 دقیقه پیاده‌روی در بازار بزرگ تهران، به راسته بزازها می‌رسید. از ورودی بازار بزازها که روبه‌روی خیابان ناصرخسرو است وارد شوید، پس از عبور از ورودی مسجد امام (در سمت چپ)، به پلاک 78 و قهوه‌خانه می‌رسید که در سمت راست و کنار مسجد عبدالله‌خان قرار دارد.
نگران پپیدا کردن آدرس نباشید؛ کافی است از کسبه بازار سراغ قهوه‌خانه حاج علی درویش را بگیرید، چون این مکان در میان اهالی بازار بسیار معروف است.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد قهوه‌خانه
قهوه‌خانه حاج علی درویش با مساحتی کمتر از 2 متر مربع، عنوان کوچک‌ترین قهوه‌خانه دنیا را یدک می‌کشد. این فضا آن‌قدر کوچک است که تنها دو یا سه نفر می‌توانند همزمان در آن بایستند، اما دکوراسیون سنتی‌اش، با ترمه‌های رنگی، شیشه‌های منبت‌کاری‌شده و اشیاء قدیمی، حس و حال خاصی به بازدیدکنندگان می‌دهد.
جلوی در ورودی، تابلویی قرار دارد که حاج کاظم هر روز یک جمله پندآموز روی آن می‌نویسد. این جملات، که اغلب حاوی پیام‌های مثبت و انسانی هستند، به جذابیت این مکان اضافه می‌کنند و نشان‌دهنده روحیه فرهنگی و معنوی صاحب آن است.
صندوق مولا و کار خیر
یکی از ویژگی‌های جالب این قهوه‌خانه، وجود صندوقچه‌ای به نام “صندوق مولا” است. مشتریان می‌توانند باقی‌مانده پول چای خود را در این صندوقچه بیندازند. این پول‌ها جمع‌آوری شده و به کودکان تحت حمایت بهزیستی اهدا می‌شود.
این ابتکار نه تنها نشان‌دهنده قلب بزرگ حاج کاظم است، بلکه باعث شده این قهوه‌خانه به مکانی فراتر از یک چای‌خانه ساده تبدیل شود؛ جایی که فرهنگ، مهربانی و انسانیت در آن جریان دارد.
چه چیزی سفارش بدهیم؟
وقتی به قهوه‌خانه حاج علی درویش می‌رسید، منوی ساده اما متنوعی پیش روی شماست. از قهوه دمی و قهوه فوری گرفته تا انواع چای‌های سنتی مثل چای آلبالو، نعنا، زعفران و هل، هر کدام طعمی خاص و دل‌انگیز دارند.
اما پیشنهاد ویژه این قهوه‌خانه، “چای مهربانی” است. این چای که با ترکیب ویژه‌ای از گیاهان معطر تهیه می‌شود، نه تنها طعمی متفاوت دارد، بلکه حس و حال خوبی به شما منتقل می‌کند.
حاج کاظم گاهی با توضیح خواص هر دمنوش، تجربه نوشیدن را لذت‌بخش‌تر می‌کند. اگر دنبال یک نوشیدنی خاص هستید، چای آلبالو را امتحان کنید؛ طعم ترش و شیرین آن در کنار فضای صمیمی قهوه‌خانه، لحظه‌ای به‌یادماندنی برایتان می‌سازد.
استقبال گرم از گردشگران
یکی از دلایل شهرت جهانی قهوه‌خانه حاج علی درویش، استقبال گرم حاج کاظم از گردشگران خارجی است. او با مهمان‌نوازی بی‌نظیرش، اغلب با گردشگران عکس یادگاری می‌گیرد و حتی هدایایی کوچک مثل سکه‌هایی با کلمه “عشق” به آن‌ها هدیه می‌دهد.
این رفتار صمیمی باعث شده که تصاویر این قهوه‌خانه در شبکه‌های اجتماعی جهانی بارها وایرال شود. گردشگران از کشورهای مختلف، از اروپا تا آسیا، این مکان را به‌عنوان یکی از جاذبه‌های فرهنگی تهران می‌شناسند و تجربه نوشیدن چای در این فضای کوچک را به‌عنوان خاطره‌ای خاص با خود به خانه می‌برند.
گردشگران ایرانی و خارجی معمولاً هنگام بازدید از قهوه‌خانه حاج علی درویش و کاخ گلستان، در هتل‌های نزدیک به بازار بزرگ تهران اقامت می‌کنند.
فعالیت‌های فرهنگی
قهوه‌خانه حاج علی درویش تنها جایی برای نوشیدن چای نیست؛ اینجا یک مرکز فرهنگی کوچک است. حاج کاظم دفتری دارد که از مشتریان می‌خواهد یادداشت یا خاطره‌ای در آن بنویسند.
این دفتر پر از پیام‌های زیبای گردشگران و بازدیدکنندگان است که نشان‌دهنده تأثیر عمیق این مکان بر آن‌ها است. همچنین، کتاب‌هایی که از قم ارسال می‌شوند در اختیار مشتریان قرار می‌گیرند تا در زمان انتظار برای آماده شدن چای، مطالعه کنند. این فعالیت‌های فرهنگی، قهوه‌خانه را به فضایی فراتر از یک مکان تجاری تبدیل کرده است.
چرا این قهوه‌خانه خاص است؟
آنچه قهوه‌خانه حاج علی درویش را از دیگر کافه‌ها و چای‌خانه‌ها متمایز می‌کند، ترکیب سنت، صمیمیت و اصالت است. فضای کوچک اما پر از جزئیات سنتی، مثل ترمه‌ها و شیشه‌های رنگی، حس نوستالژیک و گرمی به بازدیدکنندگان می‌دهد.
برخلاف کافه‌های مدرن که اغلب پر زرق‌وبرق هستند، اینجا سادگی و اصالت حرف اول را می‌زند. حاج کاظم با داستان‌گویی و رفتار مهربانش، به هر مشتری احساس خاص بودن می‌دهد، انگار که به خانه یک دوست قدیمی دعوت شده‌اید.
نظافت و توجه به جزئیات
نظافت در این قهوه‌خانه حرف اول را می‌زند. استکان‌ها و وسایل همیشه تمیز و مرتب هستند، و حاج کاظم با جلیقه سنتی و ظاهر آراسته‌اش، به فضای قهوه‌خانه جلوه‌ای زیبا می‌بخشد.
این توجه به جزئیات، از جمله نوشتن جملات پندآموز روزانه و حفظ دکوراسیون سنتی، نشان‌دهنده اهمیت کیفیت در این مکان است. حتی در شلوغ‌ترین روزهای بازار، نظم و آرامش این قهوه‌خانه حفظ می‌شود.
جدول اطلاعات کلیدی قهوه‌خانه حاج علی درویش
| مورد | توضیحات |
|---|---|
| آدرس | خیابان پانزده خرداد، راسته بزازها، پس از ورودی مسجد امام، پلاک 78 |
| ساعت کاری | 8 صبح تا 6 عصر (جمعه‌ها و ایام سوگواری تعطیل) |
| شماره تماس | 02155818672 |
| منوی پیشنهادی | چای مهربانی، چای آلبالو، قهوه دمی |
| ویژگی‌ها | کوچک‌ترین قهوه‌خانه دنیا، ثبت ملی، پذیرایی صمیمی |
جمع‌بندی
قهوه‌خانه حاج علی درویش، با بیش از یک قرن قدمت، نه تنها کوچک‌ترین قهوه‌خانه دنیا است، بلکه نمونه‌ای بی‌نظیر از فرهنگ، مهمان‌نوازی و اصالت ایرانی است.
این مکان که توسط حاج علی مبهوتیان در سال 1297 تأسیس شد و اکنون توسط پسرش حاج کاظم اداره می‌شود، با فضای کوچک اما صمیمی، دکوراسیون سنتی و فعالیت‌های فرهنگی‌اش، قلب هر بازدیدکننده‌ای را تسخیر می‌کند.
از نوشیدن چای آلبالو یا چای مهربانی گرفته تا خواندن جملات پندآموز روی تابلو و مشارکت در صندوق مولا، همه چیز در این قهوه‌خانه حس خوبی به شما می‌دهد.
اگر به بازار بزرگ تهران سر زدید، حتماً سری به این قهوه‌خانه بزنید و با یک فنجان چای، خستگی بازارگردی را از تن‌تان بیرون کنید. آدرس دقیق، ساعت کاری و شماره تماس این مکان به شما کمک می‌کند تا بازدیدی راحت و خاطره‌انگیز داشته باشید.
