وقتی صحبت از سفر میشود، معمولاً ذهن ما به سرعت به سمت ترافیک جادهای یا فرودگاههای شلوغ میرود. ما با خرید بلیط هواپیما یا روشن کردن موتور اتومبیل، از همان ابتدا، مسیر را به چشم یک مانع یا یک فاصله و فرایند بررسی بار و بلیط میبینیم که باید هرچه سریعتر آن را طی کنیم. اما روش سومی هم برای جابهجایی وجود دارد که در آن، خطوط فلزی ریلها، یک مسیر عبور نیستند، بلکه روشی برای تماشای بدون دغدغه اطراف هستند. پنجره قطار، بوم نقاشی متحرکی است که مسیر را برایتان جذاب و به یاد ماندنی میکند.
مزایای سفر با قطار نسبت به سایر وسایل نقلیه
- تماشای مناظر طبیعی: برخلاف هواپیما که از ارتفاع بالا پرواز میکند و اتوبوس که مسیرش محدود به جاده است، قطار از مسیرهای ریلی منحصر به فردی عبور میکند که اغلب از میان قلب کوهها، جنگلها، دشتها و کنار سواحل میگذرند و فرصت تماشای بیوقفه و دلنشین مناظر را فراهم میکند.
- راحتی و فضای بیشتر: در قطار صندلی راحتتر از اتوبوس یا هواپیماهای اکونومی است و همچنین امکان قدم زدن در راهرو یا نشستن در رستوران هم وجود دارد که برای سفرهای طولانی یک مزیت مهم است.
- امکان خواب راحت: در قطارهای کوپهای، مسافران میتوانند از تختخواب برای یک استراحت کامل و راحت بهره ببرند.
- سرویس بهداشتی: شاید بتوان گفت مهمترین مزیت قطار نسبت به سایر روشهای حمل و نقل زمینی، سرویس بهداشتی است.
- آرامش و دوری از استرسهای سفر: در سفرهای ریلی خبری از اضطراب پرواز یا رانندگی در ترافیک جادهای نیست. شما فرصت مطالعه، کار با لپتاپ یا گفتوگوی بیدغدغه با همسفران را دارید.
- امکان استفاده از برق: قطارها دارای سیستم برقی هستند و شما میتوانید موبایل و دیگر لوازم برقیتان را شارژ کنید و در طول سفر نگران خاموش شدن آنها نباشید.
بهترین مقاصد سفر با قطار در ایران
ایران کشوری با طبیعت متنوع است که همه آنها زیبایی خاص خودشان را دارند. در این بخش از مطلب زیباترین مسیرهای ریلی ایران را معرفی میکنیم.
تهران به ساری/گرگان (زیباترین مسیر ریلی ایران)
در این مسیر ریلی منظره شما کوهستان، جنگلهای انبوه هیرکانی، درهها، رودخانهها و دشتهای سرسبز است و پل ورسک که شاهکار معماری و مهندسی و نماد راهآهن شمال است را خواهید دید. همچنین از تونل گدوک میگذرید که طولانیترین تونل مسیر ریلی ایران است و مسیر سهگانه راهآهن در ارتفاعات فیروزکوه هم که به سه خط طلا شهرت دارد برای عاشقان دنیای مهندسی جذاب خواهد بود.
قزوین به رشت
مسیر ریلی قزوین رشت هم مناظر خاص شالیزارها، جنگلهای گیلان، پلها و تونلهای متعدد را به نمایش میگذارد و عبور آن از پل بزرگ منجیل، و چشماندازهای نزدیک به طبیعت بکر گیلان بسیار تماشایی است.
مسیر گردشگری لرستان (ورود به اندیمشک)
در این مسیر جذاب غرب کشور، میتوانید جنگلهای بلوط زاگرس، رودخانههای دائمی (مانند سزار) و درهها را ببینید و لذت ببرید. اگر مسافر قطارهای گردشگری باشید میتوانید با راهنمایی لیدر تورتان از آبشار بیشه و پل تله زنگ و پلهای قدیمی روی رودخانه هم دیدن کنید. توجه داشته باشید که این بلیط قطار گردشگری با قطارهای عادی مسافری متفاوت و سرعت حرکت آن کمتر است. همچنین در برخی ایستگاههای دیدنی توقفهای طولانی دارد.

تهران به اهواز
شاید عجیب باشد که مسیر تهران اهواز هم به عنوان یکی از مسیرهای زیبا معرفی شده است، اما اگر مناظر کویر و کوهستان را دوست داشته باشید، در این مسیر ریلی کویر و سپس تغییر تدریجی به کوهستانهای زاگرس و دشتهای گرمسیری خوزستان برایتان جذاب و تماشایی خواهد بود.
مشهد به رشت
مسیر ریلی مشهد به رشت، یکی از زیباترین خطوط حمل و نقل ریلی کشور است که قطار مستقیماً از میان جنگلهای انبوه و چشماندازهای دریای خزر عبور میکند. زیبایی این مسیر به اندازهای است که کاملاً پنجره قطار را به یک بوم نقاشی متحرک تبدیل میکند. در این سفر از همان ابتدا چشماندازهای کوهستانی و جنگلی آغاز میشوند و مسافران را غرق لذت میکنند.
تجربه سفر با قطار: از منظر مسافران
- آزادی حرکت: از نظر بسیاری از مسافران، بهترین مزیت قطار این است که هر وقت بخواهی میتوانی بلند شوی و قدم بزنی. به واگن رستوران بروی، چای بنوشی یا از سرویس بهداشتی تمیز استفاده کنی. این آزادی حرکت در هواپیما یا اتوبوس وجود ندارد.
- سرویس بهداشتی: از آنجایی که قطار دارای سرویس بهداشتی است، امکان نوشیدن چای و آب در سفر بدون دغدغه سرویس بهداشتی وجود دارد.
- تجربه کوپه و همسفر شدن: تجربه کوپه برای خانوادهها عالی است؛ فضایی شخصی و امن. وقتی با غریبهها همسفر میشوی، فرصت صحبت کردن و آشنایی با فرهنگها و قصههای مختلف پیش میآید. گاهی همسفران، سفر را دلچسبتر میکنند.
- غذا و پذیرایی: داشتن رستوران و امکان سفارش یک وعده غذایی گرم در قطار دغدغهها را از بابت تهیه غذا برای راه از بین میبرد.
تاریخچه و فرهنگ سفر با قطار
با وجود زمزمههای اولیه برای ساخت راه آهن در ایران از سال ۱۸۳۱، اولین خط ریلی ایران در سال ۱۲۶۱ شمسی و در مسیر کوتاه تهران به شهر ری (معروف به ماشین دودی) به بهرهبرداری رسید و پروژه راهآهن سراسری شمال به جنوب، در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی آغاز شد و نهایتاً از بندر امام خمینی (در خلیج فارس) تا بندر گز (در دریای خزر) کشیده شد. این شاهکار مهندسی که از میان سختترین کوهستانهای البرز عبور میکند، بهعنوان میراث صنعتی ایران در یونسکو ثبت شده است.

نکات مهم برای خرید بلیط قطار
خرید از پلتفرم معتبر: مهمترین نکته در خرید بلیط قطار، خرید از یک پلتفرم معتبر مانند الی گشت است. در خرید بلیط قطار با الی گشت میتوانید در صورت بروز هر مشکلی از پشتیبانی کمک بگیرید و خیالتان راحت باشد.
توجه به تاریخ حرکت و رسیدن: در حین خرید بلیط قطار، لازم است توجه خیلی ویژه به ساعت حرکت و رسیدن داشته باشید تا برنامه سفرتان به هم نخورد.
توجه به نوع قطار: انتخاب درست نوع کوپه (6 تخته، 4 تخته و اتوبوسی) یا قطارهای لوکس مانند قطار فدک تاثیر مستقیمی بر کیفیت سفر شما خواهند داشت.
اقدام به موقع: برای این که بتوانید راحتتر از میان گزینههای مختلف انتخاب کنید و محدودیت نداشته باشید، بهتر است حداقل از یک ماه تا 10 روز قبل از سفر اقدام به خرید بلیط قطار کنید.
مقایسه هزینه های سفر با قطار و هواپیما
هزینه بلیط قطار در مقایسه با هواپیما بسیار ناچیز است، اما خب تفاوتهای زیادی هم بین قطار و هواپیما وجود دارد. مهمترین تفاوت شاید مدت زمان رسیدن به مقصد باشد. قطار یک وسیله حمل و نقل زمینی است و در مسیرهای کوتاه حداقل 4 ساعت زمان میبرد تا شما به مقصد برسید، اما هواپیما همان مسیر را در کمتر از 90 دقیقه طی میکند و قیمت آن هم چندین برابر است.
نکات ایمنی و راحتی در سفر با قطار
- مراقبت از وسایل شخصی: در ایستگاهها و در طول مسیر، به ویژه شبهنگام، مراقب کیفهای دستی، لپتاپ و گوشی همراه خود باشید و در قطارهای کوپهای، هنگام خواب، وسایل با ارزش را در جای امن (زیر بالش یا در کیف بسته) قرار دهید یا در انتهای کوپه و دور از پنجره بگذارید.
- جابجایی در واگن: هنگام راه رفتن در واگنها، به خصوص هنگام عبور قطار از پیچها، از دستگیرهها استفاده کنید تا تعادل خود را حفظ کنید و هرگز به دربهای خروجی واگنها تکیه ندهید، به ویژه در حین حرکت.
- سوار و پیاده شدن: همیشه هنگام سوار و پیاده شدن از قطار، فاصله بین واگن و سکو را در نظر بگیرید و عجله نکنید.
- استفاده از تجهیزات ایمنی: محل قرارگیری کپسول آتشنشانی و تجهیزات کمکهای اولیه در واگن را به خاطر بسپارید و در مواقع اضطراری، فوراً از طریق تلفن یا دکمههای تماس با مهماندار ارتباط برقرار کنید.
سفر با قطار: گزینه ای مناسب برای سفرهای خانوادگی
امکان دربست کردن کوپه (معمولاً ۴ یا ۶ نفره)، مهمترین مزیت برای خانوادههاست. این فضا عملاً تبدیل به اتاق شخصی خانواده میشود که در آن میتوانند راحت باشند، بدون نگرانی از مزاحمت دیگران صحبت کنند و به بازی یا استراحت بپردازند و والدین میتوانند به راحتی کودکان خردسال را در یک فضای کنترلشده مدیریت کنند. تعویض لباس، غذا دادن و استراحت نوزادان یا کودکان نوپا در کوپه دربست بسیار راحتتر از صندلیهای محدود هواپیما یا اتوبوس است.
همچنین تختخوابهای راحت کوپه، امکان خوابیدن کامل و بدون وقفه برای اعضای خانواده را فراهم میکنند، بهخصوص در سفرهای شبانه که جایگزین یک شب اقامت در هتل و صرفهجویی در هزینهها میشود.
توسعه ریل و تأثیر آن بر صنعت گردشگری
پیش از گسترش شبکه ریلی، سفر به بسیاری از مناطق کوهستانی، جنگلی یا نقاط دور از جادههای اصلی بسیار دشوار یا تقریباً غیرممکن بود. ریلها با عبور از مناطقی صعبالعبور (مانند کوههای البرز در ایران) اتصال شهرهای دیگر به این نقاط را آسان و سفر را از یک تجربه لوکس مختص ثروتمندان، به یک فعالیت در دسترس برای عموم مردم تبدیل کردند. این امر حجم گردشگر و درآمدزایی مقاصد را به شکل چشمگیری افزایش داد.
جمع بندی
انتخاب قطار، انتخابی آگاهانه برای آرامش است. در عصری که همه به دنبال سریعترین راه هستند، مسیرهای ریلی انتخابی عالی برای لذت بردن از مسیر هستند. این سفر، بهترین گزینه برای خانوادهها و کسانی است که به دنبال سفری اقتصادی و ایمن هستند.








