لیـد: اگر ازت بپرسم «بزرگترین کشتی دنیا کدام است؟» شاید اول تایتانیک یادت بیاد، اما امروز رکوردها دست غول‌های دیگری است.
این مقاله با زبانی ساده و دوستانه، از چند زاویه به موضوع نگاه می‌کند: طول، تناژ ناخالص (GT)، باربری کانتینری، کروزهای تفریحی و نفتکش‌ها. هر بخش را با معرفی کوتاه خود کشتی شروع می‌کنیم و بعد سراغ جزئیات فنی، اقتصادی و تاریخی می‌رویم تا برای گذاشتن عکسِ هر بخش هم فضای توضیح کافی داشته باشی.
بزرگ ترین کشتی دنیا
از نظر طول، رکورد تاریخ دست سی‌وایز جاینت (Seawise Giant) با ۴۵۸.۴۵ متر است؛ از نظر تناژ ناخالص، پایونیرینگ اسپیریت (Pioneering Spirit) بزرگترین است؛ در کروزها، آیکون آو د سیـز (Icon of the Seas) صدرنشین است و در کانتینربرها، خانواده ۲۴هزار TEU مثل ام‌اس‌سی ایرینا (MSC Irina) رکورددارند. معیار را که عوض کنی، قهرمان هم عوض می‌شود.
بزرگترین کشتی از نظر طول
Seawise Giant (با نام‌های بعدی مثل Knock Nevis) یک نفتکش اولترا-بزرگ بود که بزرگترین کشتی نفتکش جهان نیز به شمار می‌آید. پس از چند مرحله طویل‌سازی، به طول بی‌سابقه ۴۵۸.۴۵ متر رسید. این کشتی دهه‌ها نماد رکورد طول بزرگترین کشتی جهان بود و در آب‌های آسیا، خاورمیانه و اروپا فعالیت می‌کرد.
بدنه‌ی فوق‌العاده کشیده‌ی آن بهینه‌سازی شده بود تا نفت را با حداقل هزینه‌ی هر تُن-مایل جابه‌جا کند. در طول عمر عملیاتی‌اش چند بار تغییر مالکیت و پرچم داد، تعمیرات اساسی شد و حتی در جنگ ایران و عراق آسیب دید. جالب اینکه در ۱۹۸۸ برای مدتی غرق شد اما بعداً شناوریِ مجدد یافت و به خدمت برگشت.
بزرگترین کشتی جهان مال کدام کشور است؟ این سوال پاسخ یک‌خطی ندارد؛ سفارش اولیه‌اش برای یک شرکت یونانی بود. بعدها مالکیتش به یک شرکت هنگ‌کنگی رسید و اسمش Seawise Giant شد. سال‌ها تحت پرچم نروژ فعالیت کرد و معمولاً هم به‌عنوان نفتکش نروژی شناخته می‌شود. در دوره‌هایی هم با پرچم لیبریا و سیرالئون ثبت شده بود. پس ساخته‌ی ژاپن بود، اما بیشترین شهرتش رو با پرچم نروژ به دست آورد.
وزن بزرگترین کشتی جهان: یعنی سی‌وایز جاینت (Seawise Giant)، چیزی فراتر از تصور ماست. این نفتکش عظیم با ظرفیت بارگیری بیش از ۵۶۴ هزار تُن ساخته شده بود؛ رقمی که اگر بخواهیم ساده‌تر بیان کنیم، معادل میلیون‌ها بشکه نفت خام است. شاید وقتی اسم وزن یک کشتی به میان می‌آید، ذهنمان به سمت وزن بدنه یا سازه آن برود، اما در واقع در کشتیرانی اصطلاح وزن بیشتر به ظرفیت بارگیری و جابه‌جایی اشاره دارد. سی‌وایز جاینت به خاطر همین ظرفیت بی‌نظیر، در ردیف اول فهرست کشتی‌های غول‌پیکر تاریخ ایستاده است. تصور کن چنین کشتی‌ای در اقیانوس حرکت کند؛ مثل یک شهر شناور است که آرام روی آب سر می‌خورد و هر کسی آن را ببیند، بزرگی‌اش را با تمام وجود درک می‌کند.
بزرگترین کشتی از نظر تناژ ناخالص (GT)
Pioneering Spirit یک کشتی صنعتیِ نصب/برداشت سکوهای دریایی و لوله‌گذاری است که با پهنای عظیم و توناژ ناخالص بیش از ۴۰۰ هزار GT، رکورددار حجم داخلی در دنیاست.
طراحی دو‌بدنه، شیار جلویی برای بلندکردن سکوهای چند‌هزار تنی در یک حرکت، سامانه‌های موقعیت‌یابی دینامیک و ده‌ها جرثقیل و جکِ هم‌زمان، آن را به ابزار بی‌رقیب پروژه‌های انرژی دریایی تبدیل کرده است. در ادبیات عمومی، خیلی‌ها از آن به‌عنوان غول پيكر بزرگترین کشتی جهان در کارهای صنعتی یاد می‌کنند؛ چون معیار GT مستقیماً به حجم فضاهای داخلی مربوط است و شاخص مهمی برای کاربری‌های پیچیده به‌شمار می‌رود.
بزرگترین کشتی جهان مال کدام کشور است؟ کشتی پایونیرینگ اسپیریت (Pioneering Spirit) به‌عنوان یکی از بزرگترین شناورهای جهان در رده‌ی صنعتی، تحت مالکیت و مدیریت شرکت Allseas Group قرار دارد که یک شرکت سوئیسی است. اگرچه فرایند ساخت و مونتاژ بخش‌هایی از این کشتی در کره‌جنوبی انجام گرفت، اما ثبت مالکیت و پرچم آن به نام کشور سوئیس است. از این رو در منابع رسمی، این شناور به‌عنوان غول دریایی متعلق به سوئیس معرفی می‌شود.
وزن بزرگترین کشتی جهان: از منظر ظرفیت و وزن، پایونیرینگ اسپیریت رکوردی شاخص را در اختیار دارد. این کشتی دارای بیش از ۴۰۳ هزار تناژ ناخالص (Gross Tonnage) است؛ شاخصی که بیانگر حجم داخلی بسیار گسترده آن است. همچنین ظرفیت حمل یا وزن مرده (Deadweight Tonnage) این شناور حدود ۹۱ هزار تُن برآورد می‌شود. چنین ظرفیتی امکان جابه‌جایی و نصب سکوهای نفتی چندین هزار تُنی را در یک عملیات واحد فراهم می‌آورد. در حقیقت، پایونیرینگ اسپیریت نمادی از توان مهندسی و فناوری روز در عرصه‌ی کشتی‌سازی صنعتی به شمار می‌رود.
بزرگترین کشتی باربری جهان (کانتینربر)
در ناوگان کشتی‌های کانتینربر، شناورهایی مانند ام‌اس‌سی ایرینا (MSC Irina) و دیگر کشتی‌هایی که ظرفیت حمل آن‌ها حدود ۲۴ هزار کانتینر استاندارد (واحد TEU) است، رکورددار محسوب می‌شوند. این کشتی‌ها طولی نزدیک به ۴۰۰ متر دارند و در رده‌ی بزرگترین کانتینربرهای جهان جای می‌گیرند.
این غول‌ها با عرض بیش از ۶۰ متر، موتورهای دو‌زمانه کم‌مصرف، پوشش‌های ضداصطکاک بدنه و سامانه‌ی حباب هوا برای کاهش درگ، مسیرهای آسیای شرقی تا اروپا را با بهره‌وری بالا طی می‌کنند. برای پاسخ به پرسش رایج «وزن بزرگترین کشتی باربری جهان»، معمولاً به ظرفیت بار مفید (DWT) حدود ۲۲۰ تا ۲۴۰ هزار تُن اشاره می‌شود که بر حسب پیکربندی دقیق هر کشتی کمی تفاوت دارد
بزرگترین کشتی جهان مال کدام کشور است؟ ام‌اس‌سی ایرینا تحت مالکیت شرکت کشتیرانی Mediterranean Shipping Company (MSC) قرار دارد که یک شرکت سوئیسی است. با این حال، ساخت این کشتی در کارخانه‌های کشتی‌سازی چین انجام شده است. بنابراین از نظر مالکیت، این کشتی به سوئیس تعلق دارد، اما از نظر ساخت، محصول صنعت کشتی‌سازی چین به شمار می‌رود.
بزرگترین کشتی تفریحی جهان (کروز)
Icon of the Seas، پرچم‌دار کروزهای مدرن، با توناژ ناخالص نزدیک ۲۵۰ هزار GT و امکاناتی مثل پارک آبی چندطبقه، محله‌های موضوعی، تئاتر و استخرهای متعدد، تجربه‌ی یک شهر شناور را می‌دهد.
تمرکز در این کلاس، رفاه مسافر و سرگرمیِ بدون وقفه است؛ از سامانه‌های پایداری نوسان تا تصفیه پیشرفته آب و مدیریت پسماند. درباره «قیمت بلیط بزرگترین کشتی تفریحی جهان» باید گفت نرخ‌ها فصلی و وابسته به نوع کابین‌اند؛ از اتاق‌های داخلی اقتصادی تا سوئیت‌های چندخوابه با خدمات VIP، قیمت می‌تواند از چند صد دلار تا چند هزار دلار برای هر شب متغیر باشد. این کشتی یکی از لوکس ترین کشتی کروز جهان به شمار می‌رود.
کشتی آیکون آو د سیـز مجموعه‌ای از تفریحات متنوع دارد: پارک آبی بزرگ با سرسره‌های متعدد، استخرهای روباز، پیست اسکیت روی یخ، سالن‌های نمایش و تئاتر، رستوران‌ها و کافه‌های متنوع، محله‌های موضوعی مانند سنترال پارک، زمین بازی کودکان و مراکز ورزشی و اسپا.
بزرگترین کشتی جهان مال کدام کشور است؟ آیکون آو د سیـز متعلق به شرکت کشتیرانی Royal Caribbean International است که دفتر مرکزی آن در ایالات متحده آمریکا قرار دارد. این کشتی در کارخانجات کشتی‌سازی Meyer Turku در کشور فنلاند ساخته شده است. بنابراین از نظر مالکیت به آمریکا تعلق دارد، ولی سازنده آن فنلاندی است.
وزن بزرگترین کشتی جهان: این کشتی بزرگترین کشتی تفریحی جهان است و تناژ ناخالص (Gross Tonnage) آن حدود ۲۴۸,۶۶۳ GT برآورد می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده‌ی حجم داخلی بسیار گسترده کشتی است. از نظر ظرفیت مسافر، این شناور می‌تواند بیش از ۷ هزار نفر مسافر و خدمه را به صورت هم‌زمان در خود جای دهد.
بزرگترین کشتی جهان که غرق شد
وقتی از «بزرگترین کشتی جهان که غرق شد» می‌گویی، همه یاد تایتانیک می‌افتند؛ اما از نظر ابعاد مطلق، Seawise Giant هم در ۱۹۸۸ در اثر اصابت موشک برای مدتی غرق شد و بعد دوباره به خدمت برگشت.
داستان تایتانیک نمونه‌ی کلاسیکِ ریسک‌های ناوبریِ اوایل قرن بیستم است: بدنه‌ی چندمحفظه‌ای، کمبود قایق نجات و سرعت بالا در منطقه یخبندان. در مقابل، غرق‌شدن موقت Seawise Giant به تنش‌های نظامی و آسیب‌های جنگی گره خورده بود و نه خطاهای دریانوردی. همین تفاوت‌ها نشان می‌دهد «بزرگترین» همیشه به معنای «ایمن‌ترین» یا «آسیب‌ناپذیرترین» نیست.
بزرگترین کشتی ایران که غرق شد
نفتکش «سانچی» در سال ۱۳۹۶ پس از برخورد با یک کشتی فله‌بر دچار آتش‌سوزی و غرق‌شدن شد و به یکی از تلخ‌ترین حوادث دریایی معاصر ایران تبدیل شد. سانچی با ظرفیت مرده‌ی بیش از ۱۶۰ هزار تُن، تحت پرچم پاناما و در مسیر صادرات میعانات گازی فعال بود. حادثه، اهمیت استانداردهای ترافیک دریایی، تجهیزات اطفاء حریق و هماهنگی بین‌المللی در عملیات امداد را دوباره یادآوری کرد.
«بزرگترین کشتی ایران چند متر است»؟ بسته به کلاس، نفتکش‌های VLCC ایرانی معمولاً بین حدود ۳۰۰ تا ۳۳۰ متر طول دارند؛ اعدادی که با پروژه‌ها و سفارش‌های جدید می‌تواند کمی بالا و پایین شود.
کشتی حضرت نوح در چه کشوری است؟
پرسشی تاریخی-روایتی است؛ بسیاری از روایت‌ها به کوه آرارات در شرق ترکیه اشاره می‌کنند، اما اجماع علمیِ قطعی درباره مکان واقعی وجود ندارد.
ابعاد و طول: در روایت‌های کتابی، طول کشتی حضرت نوح چیزی حدود ۳۰۰ ذراع ذکر شده که اگر به متر تبدیل شود، نزدیک ۱۳۰ تا ۱۴۰ متر است. این عدد در مقایسه با کشتی‌هایی مثل سی‌وایز جاینت (Seawise Giant) با طول ۴۵۸ متر، یا حتی آیکون آو د سیـز (Icon of the Seas) با طول ۳۶۵ متر، بسیار کوچک‌تر است.
ظرفیت و کاربری: کشتی حضرت نوح هدفی کاملاً متفاوت داشت: حفظ جان انسان‌ها و جانداران در برابر طوفان. بنابراین ساختار ساده‌ای با چند طبقه داشت و به دنبال سرعت یا ظرفیت تجاری نبود. در مقابل، ام‌اس‌سی ایرینا (MSC Irina) با ظرفیت ۲۴ هزار کانتینر برای تجارت جهانی ساخته شده است. یا پایونیرینگ اسپیریت (Pioneering Spirit) اساساً یک ابزار صنعتی است برای بلند کردن سکوهای نفتی چند هزار تُنی؛ چیزی که در زمان حضرت نوح اصلاً تصورپذیر نبود.
وزن: برآورد دقیقی از وزن کشتی حضرت نوح وجود ندارد، اما با توجه به ابعاد ذکر شده، احتمالاً تنها چند هزار تُن بوده است. این رقم در برابر وزن بزرگترین کشتی جهان مانند سی‌وایز جاینت با ظرفیت بیش از ۵۶۴ هزار تُن، بسیار ناچیز به نظر می‌رسد.
فناوری ساخت: کشتی حضرت نوح احتمالاً از چوب ساخته شده بود و با قیر یا مواد طبیعی ضد آب مقاوم می‌شد. در حالی‌که کشتی‌های مدرن از فولادهای پیشرفته، موتورهای عظیم دو‌زمانه و سامانه‌های الکترونیکی ناوبری بهره می‌برند. برای نمونه، پایونیرینگ اسپیریت با سامانه موقعیت‌یاب دینامیک می‌تواند بدون لنگر در نقطه‌ای ثابت بماند.
هدف و معنا: کشتی حضرت نوح بیشتر بار معنوی و تاریخی دارد؛ نمادی از نجات و بقا. اما کشتی‌های مدرن هر کدام نماد بخشی از دنیای امروزند: تجارت جهانی (MSC Irina)، گردشگری لوکس (Icon of the Seas)، صنعت انرژی (Pioneering Spirit) و انتقال عظیم نفت (Seawise Giant).
بزرگترین کشتی جهان در برابر تایتانیک
جدول مقایسه‌ای بزرگترین کشتی‌ها
| شاخص | تایتانیک (۱۹۱۲) | سی‌وایز جاینت (Seawise Giant) – نفتکش | پایونیرینگ اسپیریت (Pioneering Spirit) – صنعتی | ام‌اس‌سی ایرینا (MSC Irina) – کانتینربر | آیکون آو د سیـز (Icon of the Seas) – کروز |
|---|---|---|---|---|---|
| طول تقریبی | ۲۶۹ متر | ۴۵۸.۴۵ متر | ۳۸۲ متر | ۳۹۹.۹ متر | ~۳۶۵ متر |
| تناژ ناخالص (GT) | ~۴۶٬۳۲۸ | ~۲۶۰٬۰۰۰* | ~۴۰۳٬۳۴۲ | ~۲۳۵٬۰۰۰ | ~۲۴۸٬۶۶۳ |
| ظرفیت/کاربری | ~۲٬۴۰۰ مسافر | حمل نفت خام (بیش از ۵۶۰ هزار تُن) | نصب و برداشت سکوهای نفتی، لوله‌گذاری | حمل بیش از ۲۴٬۳۰۰ کانتینر (TEU) | بیش از ۷٬۰۰۰ مسافر و خدمه |
| کشور مالک/سازنده | بریتانیا | ساخت ژاپن، مالکیت عمدتاً نروژ | ساخت کره‌جنوبی، مالکیت سوئیس | ساخت چین، مالکیت سوئیس | ساخت فنلاند، مالکیت ایالات متحده |
| سرنوشت | غرق شد در سفر اول | اسقاط پس از خدمت (۲۰۱۰) | در حال خدمت | در حال خدمت | در حال خدمت |
* عدد GT برای Seawise Giant بسته به دوره‌ی عملیاتی گزارش‌های متفاوتی دارد.
این مقایسه بزرگترین کشتی جهان با تایتانیک نشان می‌دهد پیشرفت مواد، موتورهای کارآمد و طراحی هیدرودینامیک چگونه مرزها را جابه‌جا کرده‌اند. همچنین مقایسه کشتی تایتانیک با کشتی کروز امروزی مثل Icon of the Seas فقط بحث اندازه نیست؛ موضوع تجربه‌ی سفر، ایمنی، پایداری و فناوری‌های مدیریت انرژی هم مطرح است.
سخن آخر
بزرگترین کشتی‌های جهان تنها ابزار حمل‌ونقل نیستند، بلکه نماد توان مهندسی و قدرت بشر در تسخیر دریاها به شمار می‌روند؛ هر یک داستانی شگفت‌انگیز از عظمت و نوآوری را روایت می‌کنند.
